06.04.2021 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Vergi Denetim Kurulu’nun yeniden yapılandırılmasına ilişkin olarak atıfta bulunulan idari birimlere yönelik ibarelerde değişikliğe gidilmiş ve tarhiyat öncesi uzlaşma müessesine ilişkin olarak;

• 27.03.2018 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 7103 sayılı Kanun ile Vergi Usul Kanunu’nun ek 11. maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklik ile

• 07.12.2019 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 7194 sayılı Kanun ile Vergi Usul Kanunu’nun ek 9. maddesinde yapılan değişiklik ve düzenlemeler

çerçevesinde Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliği’nin ilgili bölümlerinde düzenleme yapılmıştır. Böylelikle tarhiyat öncesi uzlaşmaya ilişkin yasal düzenlemeler ile alt mevzuat arasında paralellik sağlanmıştır.

Söz konusu düzenlemeler özetle aşağıdaki gibidir.

1. Usulsüzlük ve Özel Usulsüzlük Cezaları Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Kapsamından Çıkarılmıştır

7103 sayılı Kanun ile, VUK’un ek 11. maddesinin birinci fıkrasında değişik yapılarak usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamından çıkarılmıştı.

Bu defa, Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliğinin 2. maddesinin birinci fıkrasında yer alan  “, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları”ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.

2. Süresi İçinde Ödeneceğinin Bildirilmesi Nedeniyle Uygulanan İndirimden Faydalanılan Vergi ve Cezalar İçin Uzlaşma Talep Edilemez

7194 sayılı Kanun ile VUK'un ek 9. maddesinde değişiklik yapılarak;

• Hakkında VUK’un 376. maddesinin birinci fıkrasının birinci bendi hükümleri uygulanan vergi ve cezalar için uzlaşma hükümlerinin uygulanmayacağı ve

• Üzerinde uzlaşılan vergi ve cezalar hakkında VUK’un 376. maddesinin birinci fıkrasının ikinci bendinde düzenlenen indirim dışında indirim uygulanmayacağı

belirlenmişti. Nitekim 7194 sayılı Kanunla yapılan düzenleme kapsamında VUK’un 376. maddesinin birinci fıkrasında da değişiklik yapılarak, mükellef veya vergi sorumlusunca;

• İkmalen, resen veya idarece tarh edilen verginin veya vergi farkını ve vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının yarısını ihbarnamelerin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde ilgili vergi dairesine başvurarak vadesinde veya 6183 sayılı Kanunda belirtilen türden teminat göstererek vadenin bitmesinden itibaren üç ay içinde ödeneceğinin bildirilmesi durumunda kesilen cezanın yarısının,

• Uzlaşmanın vaki olması durumunda, üzerinde uzlaşılan vergiyi veya vergi farkını ve vergi ziyaı cezasının %75'inin bu Kanunun ek 8. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan ödeme süreleri içinde ödenmesi halinde, üzerinde uzlaşılan cezanın %25'inin

indirileceği belirlenmişti.

Bu defa, Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliği’nin 17. maddesinin üçüncü fıkrasında değişikliğe gidilerek, mükelleflerin bu Yönetmelik uyarınca üzerinde uzlaşılan ceza hakkında, VUK’un 376. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan hükümlerin kendilerine uygulanmasını talep edemeyecekleri hükme bağlanmıştır.

3. Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Müessesinde Son Durum 

Yapılan değişikliklere göre, haklarında ikmalen, resen veya idarece tarhiyat yapılan mükellefler “Tarhiyat Öncesi Uzlaşma” ya da “süresinde ödeyeceğinin bildirilmesi suretiyle cezaların yarısının indirilmesi” haklarından yalnızca birini seçebileceklerdir. Bu çerçevede;

• Usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için uzlaşma talebinde bulunulamayacak; bununla birlikte, VUK’un 376. maddesi kapsamında süresinde ödeneceğinin bildirilmesi yoluyla bu cezaların yarısı tutarında indirim uygulanmasından faydalanılması mümkün olacaktır.

• İlgili vergi ve cezaları süresinde ödeneceğinin bildirilmesi suretiyle indirim uygulanması seçildiğinde, uzlaşma hükümlerinden faydalanılamayacak,

• Uzlaşma yoluna gidildiğinde, uzlaşılan vergi tutarının tamamı ve uzlaşılan vergi ziyaı cezalarının %75’i süresinde ödendiği takdirde, ayrıca uzlaşılan vergi ziyaı cezalarının %25’i tutarında indirimden de yararlanılabilecek; ancak, bunun dışında her hangi bir indirim uygulaması söz konusu olmayacaktır.