19.02.2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 3557 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı  ile, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’da işlenmemiş kıymetli madenlere yönelik çeşitli konularda değişikliğe gidilmiş olup, bu düzenlemeler özetle aşağıdaki gibidir.

• Mevcut düzenlemeye göre ithali ve ihracı serbest olan işlenmemiş kıymetli madenlerin, farklı ödeme şekillerine göre ithalatını düzenleme konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir. Buna göre, Bakanlığın takdiriyle kıymetli madenlerin ithali ya da ihracının bazı ödeme şekilleriyle gerçekleştirilmesine yönelik sınırlama getirilebilecektir.

• Dahilde İşleme Rejimi Kararı kapsamında standart dışı işlenmemiş kıymetli maden ithali serbest bırakılmıştır. Dahilde İşleme Rejimi Kararı haricinde gerçekleştirilen standart dışı işlenmemiş kıymetli madenlerin ithalinin yalnızca Merkez Bankası ile kendi mevzuatlarındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla Kıymetli Madenler Borsası üyesi kıymetli maden aracı kuruluşları tarafından yapılacaktır. Ayrıca, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na işlenmemiş kıymetli maden ithaline ilişkin istisnaları belirleme konusunda yetki verilmiştir.

Bu defa, 21.02.2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2008-32/34 No.lu Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair 2021-32/60 No.lu Tebliğ ile, işlenmemiş kıymetli madenlerin ithalatına yönelik olarak yukarıda belirtilen Karar ile verilen yetki kapsamında bir kısım düzenlemeler yapılmıştır. Buna göre;

• Standart dışı işlenmemiş kıymetli madenlerin ayar raporlarının yalnızca Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünce düzenlenebilecektir,

• İthal edilen tüm standart işlenmemiş kıymetli madenler belirli rafinelerde üretilmek zorundadır,

• İşlenmemiş kıymetli madenlerinin ithali yalnızca bazı ödeme şekilleri ile mümkündür.

Öte yandan, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2018-32/48 No.lu Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair 2021-32/61 No.lu Tebliğ (İhracat Bedelleri Hakkında) aynı tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak, işlenmemiş kıymetli madenlerin ithalinde ihraç bedellerinin yurda getirilme süresi içinde kalınması şartıyla, mal ihraç ve ithal bedellerinin bankalarca mahsup edilebileceği belirlenmiştir.

Söz konusu düzenlemeler özetle aşağıdaki gibidir.

1. Standart dışı işlenmemiş kıymetli madenlerin ithalinde ayar raporu ibrazı zorunludur

Yapılan değişiklik uyarınca, standart dışı işlenmemiş kıymetli madenlerin ithalinde Gümrük İdarelerine ayar raporu ibraz edilmesi zorunlu tutulmakta olup, bu ayar raporları yalnızca Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünce düzenlenebilecektir.

2. İthal edilen standart işlenmemiş kıymetli madenlerin belirli rafinelerde üretilmesi şarttır

Dahilde İşleme Rejimi Kararı kapsamında ithalatı gerçekleştirilen standart işlenmemiş kıymetli madenlere yönelik olarak uygulanmakta olan;

• Borsa İstanbul AŞ tarafından yayımlanan Rafineriler Listesinde yer alan rafinerilerce üretilmiş olması ve

• Üretildiği rafinerinin mührünü veya ismini ya da amblemini taşıması

zorunluluğunun kapsamına diğer şekillerde ithal edilen standart işlenmemiş kıymetli madenler de alınmıştır.

3. İşlenmemiş kıymetli madenlerinin ithali bazı ödeme şekilleri ile mümkündür

İşlenmemiş kıymetli madenlerin tüm ödeme şekillerine göre ithali mümkün iken; yasal düzenlemede verilen yetki çerçevesinde bazı ödeme şekillerine göre ithali kısıtlanmıştır. Bu kapsamda yapılan düzenlemeye göre;

• Kamu kurum ve kuruluşları ile Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı şirketlerince standart dışı işlenmemiş kıymetli maden ithal edilmesi mümkündür.

• İşlenmemiş kıymetli madenlerin yalnızca peşin, mal mukabili ve bedelsiz ödeme şekilleri ile ithali mümkündür.

• İşlenmemiş kıymetli madenlerin bedelsiz ödeme şekliyle ithali yalnızca aşağıda belirtilen usul ve hallerde mümkündür.

1. Dahilde İşleme Rejimi Kararı kapsamında yapılan ithalat işlemleri,

2. Türkiye’de yerleşik bir tüzel kişinin (sermaye şirketinin) sermayesine eklenmek üzere kıymetli madenler aracı kuruluşları aracılığıyla yapılan ithalatı işlemleri,

3. İhracat bedellerinin yurda getirilme süresi içinde kalınması kaydıyla ilgili ihracat bedellerinden mahsup edilmek üzere kıymetli madenler aracı kuruluşları aracılığıyla yapılan ithalat işlemleri. (Bu durumda, mahsup edilecek bedele ilişkin fiili ihracatın kıymetli madenlerin ithal edilmesinden önce gerçekleştirilmiş olması zorunludur.) Standart dışı işlenmemiş kıymetli madenlerin bu kapsamda ithalinde, söz konusu kıymetli madenlerin Borsa İstanbul A.Ş.’ye teslimini müteakip standart işlenmemiş kıymetli madene dönüştürülmesi zorunlu olup, rafinasyon için gerekli süreçler Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak Borsa İstanbul AŞ tarafından düzenlenen esaslar çerçevesinde yürütülür.)

4. Kıymetli madenlerin ithal bedelleri bankalarca ihracat bedellerinden mahsup edilebilir

2021-32/61 No.lu Tebliğ ile, 2018-32/48 No.lu Tebliğin 7. maddesinde değişikliğe gidilmiş ve kıymetli madenler aracı kuruluşları tarafından aracılık edilen işlenmemiş kıymetli madenler ithalinde, ihraç bedellerinin yurda getirilme süresi içinde kalınması kaydıyla, mal ihraç ve ithal bedellerinin bankalarca mahsubunun önü açılmıştır. Buna ilişkin usul ve esasların Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenecektir.

Söz konusu Tebliğler, 21.02.2021 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.